"In elk geval" door Alex

Als troostende woorden te kort schieten

Ook mensen die niet al te veel met muziek hebben zullen erkennen dat muziek met gevoel te maken heeft. De vraag hoe dit werkt zal voor iedereen anders zijn.

Als ik in mijn geheugen graaf naar wanneer muziek ‘iets met me deed’ kom ik bij mijn lagere schooltijd. De vader van toenmalig vriendje Gert ten W. had een kistje, en als je de deksel open deed begon er een muziekdoosje te spelen waaruit ‘De diligence’ van de Selvera’ s klonk. Uit een ander vernuftig werkend ding klonk ‘Rosen aus Tirol’ van Johannes Heesters. Hoewel de muziek niet mijn smaak was voelde het alsof er iets nostalgisch of weemoedigs uit de kistjes loskwam.

Als scholier kocht ik van mijn eerste, bij wasserij Huisman, verdiende geld zo’n zelfde kistje in de vorm van een Philips koffergrammofoon; de deksel met luidspreker open, stekker in stopcontact, plaatje (single) erop, arm laten zakken en luisteren.
 
Mijn eerste platenverzameling was bont; van Mahler’s  Ruhevoll tot Summertime uit Porgy en Bess, The Drinking Song van Mario Lanza en van Dave Brubeck’s Take Five tot Billie Holiday’s Stormy Weather. Destijds populaire artiesten als Jim Reeves, Connie Francis, The Everly Brothers, Nina Simone, Buddy Holly en Elvis Presley completeerden mijn allegaartje.

Dat mijn muzieksmaak nadien veranderde doet niets af aan het belang van de eerste ontdekkingen. Muziek ontdekken, beluisteren en evt. concerten bezoeken is denk ik verweven met mijn eigen ontwikkeling. Muziek speelt bij de groei naar volwassenheid bij vrijwel iedereen een grote rol, dus ook bij mij.

Muziek brengt mij nu ik ouder wordt ook terug in de tijd. Ik hoor een oud nummer en er gaat een venster open naar een fase uit mijn leven dat achter mij ligt. Het roept herinneringen op en het brengt mijn geheugen en gevoel als vanzelf terug naar de omgeving waarin ik destijds leefde. Het roept emoties op, brengt me in stemming en ik kan er mijn diepste belevingen in kwijt. Het laat mij ontroeren, kan mij in vrolijke stemming brengen, mij verdrietig maken en mij zelfs kippenvel bezorgen.

Muziek is ook verweven met de vluchtige wereld van opkomen, blinken en verzinken. Bij het verscheiden van dierbaren zijn er altijd herinneringen. Je realiseert je opeens wat niet meer terugkomt en het maakt het besef van je eigen sterfelijkheid groter. Het maakt je verdrietig, kwetsbaar en soms boos of zelfs dankbaar. En hoe uit je dat? 

Is er een mooiere manier denkbaar dan het leven van een dierbare en (een deel van) je gevoelens tastbaar te maken in noten in plaats van in woorden? Een combinatie van zorgvuldige bijeengebrachte noten kan maken dat je tijdens de plechtigheid heel dicht bij iemand kunt zijn. Door te luisteren naar noten kunnen herinneringen stromen die daarna nooit meer verloren zullen gaan voor hen die “nabestaan’.

Want muziek is in staat troost en emotie tastbaar te maken dat niet in woorden te vatten is.