Interview Perspectief

26 oktober 2018. Onlangs werd ik geinterviewd voor het nieuwsblad van de Protestantse Gemeente van Apeldoorn, in het kader van Allerzielen/Allerheiligen. Het was voor mij bijzonder om hieraan mee te mogen werken. Hieronder de tekst van het artikel in Perspectief.
 

Draai het eens om

 
Op Allerzielen en op Voleindingszondag, de laatste zondag van het kerkelijk jaar, herdenken kerken hun overledenen. Henry van den Berg zou er wel een nationale ‘feestdag’ van willen maken.
 
Van den Berg is zelfstandig uitvaartondernemer in de regio Apeldoorn. Hij zit al bijna dertig jaar in het vak.
 
Gezellig
“Het is belangrijk om een vast moment te hebben om de overledenen te herdenken. Wij leven in een hectische tijd. Het gevaar is groot dat je vergeet de herinneringen levend te houden aan mensen waarvan je hield, die veel voor je betekenden. Daar zouden wij als samenleving collectief een dag voor vrij kunnen maken.
De uitvaart is soms amper achter de rug of mensen zijn het alweer vergeten. Bij de koffietafel na afloop wordt het soms al gezellig. De gesprekken gaan eerder over vakanties dan over degene waarvan je net afscheid hebt genomen.
Voor een direct nabestaande ligt dat heel anders. Die heeft het gevoel dat de rest van de wereld gewoon doorging met leven, terwijl hij of zij elke dag het gemis ervaart. Dat je ’s ochtends alleen ontbijt. Dat de dagen stil zijn, en de nachten eenzaam.”
 
Weerstand
Van den Berg begraaft veel mensen die kerkelijk betrokken zijn. Hij merkt dat kinderen dikwijls weinig weten van het geloof en de kerk van hun ouders.
“Naast onwetendheid is er soms regelrechte weerstand. Laatst wilden kinderen de uitvaart niet in een kerk laten plaatsvinden. Mijn advies is dan: denk er nog eens over na. In het leven van uw moeder heeft de kerk altijd een belangrijke rol gespeeld. Nu ineens niet meer?
Ik adviseer kinderen ook altijd om naar Voleindingszondag, protestants, of Allerzielen, katholiek, te gaan. Het is bijzonder en troostend om te zien dat er een gemeenschap is waarin de naam van vader en moeder wordt genoemd. Ook het afkondigen van het overlijden is zo’n moment. Iedereen gaat staan, de naam wordt genoemd, er wordt stilte in acht genomen.
Mijn advies aan kerken: nodig nabestaanden actief uit bij deze gelegenheden.”
 
Afhaken
Van den Berg heeft ook na de uitvaart nog contact met nabestaanden.
“In het eerste jaar laat ik van mij horen op de verjaardag en de sterfdag van de overledene. Een kaart, een doosje met een kaars er in of zaadjes van vergeet-me-niet. Ik schrijf er altijd een paar persoonlijke woorden bij. Mijn vrouw vindt dat ik niet zo netjes schrijf, maar daar gaat het niet om. Ik wil een teken van leven geven.
Ik zeg weleens tegen nabestaanden: ‘over een jaar zult u heel andere vrienden hebben dan nu’. Er zijn mensen die afhaken, die het verdriet niet willen of kunnen zien. En er zijn mensen die met je meegaan. Bij het condoleren hoor ik mensen zeggen ‘als ik iets voor je kan doen dan bel je maar’. Ik heb dan de neiging, en soms doe ik het ook, om achter die mensen aan te lopen en te zeggen: draai het eens om, bel zelf! Dat heb je nodig als je in de rouw bent, mensen die even bellen, een kaartje sturen, langskomen.”